وبلاگ

و مروری بر مقالات

جنین شناسی شکاف لب و کام:

رشد و تکامل صورت به طور عمده بین هفته های چهارم و هشتم جنینی رخ می دهد. به نحوی که در پایان هفته هشتم، صورت دارای ظاهر انسانی می باشد. تکامل صورت به طور عمده نتیجه رشد و حرکت برجستگی فرونتونازال و چهار برجستگی قوس اول حلقی شامل برجستگیهای ماگزیـــــلاری و منـدیبولار می باشد. در هنگام تشکیل صورت، بافت همبند مزانشیمی موجود در برجستگیهای ماگزیلاری تکثیر شده و این زوائد به داخل و به طرف برجستگی های بینی میانی حرکت می کنند. برجستگی های بینی میانی نیز به سمت یکدیگر حرکت کرده و در خط وسط به هم اتصال می یابند. به این ترتیب سگمنت اینترماگزیلاری ایجاد می شود. این سگمنت دارای اهمیت زیادی است زیرا به فیلتروم لب بالا، 4 دندان انسیزور، استخوان آلوئول و نیز کام اولیه تبدیل می شود (1).

کام شامل دو قسمت است: کام اولیه و ثانویه. کام اولیه قسمت مثلثی شکل واقع در قدام فورامن انسیزیو می باشد. کام اولیه از سگمنت

/%d8%af%d8%a7%d9%86%d9%84%d9%88%d8%af-%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a7%d8%b1%d8%b4%d8%af%d8%ac%d9%86%db%8c%d9%86-%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d8%b4%da%a9%d8%a7%d9%81/

 اینترماگزیلاری منشا می گیرد که حاصل اتصال دو برجستگی بینی میانی است. کام ثانویه از سکوهای کامی جانبی حاصل می شود و به کام سخت و نرم واقع در خلف فورامن انسیزیو تبدیل می گردد. در ابتدا بین سکوهای کامی اولیه که خود از بافت همبند مزانشیمی تشکیل شده است، زبان قرار گرفته است. به همین دلیل سکوها در جهت فوقانی – تحتانی قرار دارند. در ادامۀ روند تکامل، سکوهای کامی طویل می شوند و زبان به سمت پایین حرکت می نماید. نتیجه این امر افقی شدن سکوها و حرکت آنها به سمت هم جهت تشکیل کام است (1).

کام ثانویه از کانال انسیزیو به سمت خلف تا تکمیـل بسـته شدن خود، زیپ می شود. ایــن فرایـــند می تواند در هر نقطه از زمان چرخش سکوهای کامی تا بسته شدن نهایی  Uvulaیا همان زبان کوچک دچار اختلال گردد. در بعضی موارد بافت های نرم کام ممکن است به طور موفقیت آمیزی بسته شوند  اما کام استخوانی بسته نشود. نتیجه این امر شکاف تحت مخاطی بوده که منجر به نقصان در اتصال عضلات کامی و ایجاد اختلالات گفتاری می گردد. به طور مشابه کام اولیه به سمت قدام از فورامن اینسایزیو به صورت دو طرفه و به شکلV  ، بسته می شود (2).

شیوع شکاف لب و کام

شایع ترین نقص مادرزادی که فک وصورت را درگیر میکند، شکاف دهانی و ساختار های صورتی است و پس از پاچماقی در رتبه دوم قرار دارند. شواهد و مدارک نشان می دهد حتی پیش از میلاد مسیح نیز این ناهنجاری شناخته شده بوده است. شیوع شکاف لب و کام در جوامع مختلف متفاوت بوده و بین 1 تا 5/1 در 1000 گزارش شده است. اگر چه این دو نقص تکاملی غالبا همراه با هم می باشند، ولی آنها در حقیقت از هم مجزا و جدا هستند. از لحاظ شروع، این نقایص دارای جنبه های ژنتیکی متفاوتی می باشند ( 1و2).

میزان فراوانی شکاف کام و لب در نژادهای مختلف متفاوت است. در نژاد سفید یک در هزار تولد، در زرد پوستان 7/1 در هزار تولد و در میان سیاه پوستان 4/0 در هر هزار تولد است. شیوع کمتر شکاف در سیاهپوستان نسبت به سفید پوستان در تحقیقات دیگر هم گزارش شده است. (شکاف لب با یا بدون شکاف کام) در مردان شایع تر است ولی در نژاد سیاه پوست در زنان شایع تر می باشد و کلا شکاف کام در جنس مونث شایع تر از شکاف لب می باشد (3).