وبلاگ

ماهیان استخوانی دریای خزر و سواحل ایرانی آن از تنوع زیادی برخوردار نمی­باشند و به غیر از گونه­ مربوط به شگ ماهیان، سایر گونه­ ها جزء ذخایر ساحلی محسوب گردیده و لذا به لحاظ حجم و مقدار در حد کوچک و پایینی هستند. ماهی سفید گونه­ای منحصر به فرد، بومی و دارای ارزش اكولوژیكی، اقتصادی و غذایی فراوان می­باشد (صمدانی و همکاران، 1388). ماهی سفید حدود 78% از کل صید ماهیان استخوانی و 6/76% از کل درآمد ماهیگیران در سواحل جنوبی دریای خزر تشکیل می دهد(افرایی،2010).

این ماهی،  به عنوان یکی از گرانبهاترین ماهیان استخوانی در بخش جنوبی دریای خزر از جمله ماهیانی است که جهت تخم­ریزی از دریا به رودخانه­ها مهاجرت نموده و بر این اساس در قالب دو شکل مهاجرتی به رودخانه­ها و مناطق دارای آب غیرشور مهاجرت می­نمایند: مهاجرت پائیزی برای مهاجرین پائیزی و مهاجرت بهاره برای مهاجرین بهاری که دو زمینه متفاوت تخم­ریزی را بوجود آورده است و بر این اساس می­توان ماهی سفید را در دو گروه تخم­ریزی در بستر شنی (بهاره) و تخم­ریزی ضروری بر روی گیاهان (پاییزه) تقسیم ­بندی نموده، گروه دوم به­عنوان گیاه­دوست­ها  دارای وزن بالاتر و طول بیش­تر می­باشند.. این ماهی معمولا دارای اندازه متوسط در حدود70-45 سانتی متر و وزن 5 کیلوگرم بوده و رشد بسیار سریعی دارد(خانی پور و ولی پور،2006). طول عمر این ماهی در دریای خزر10-9 سال بوده (عبدالمالکی،2007) و صید سالانه این ماهی در این دریا از 20 مهرماه شروع و تا 25  فروردین ماه ادامه می یابد. ماهی سفید در حوزه ایرانی دریای خزر دارای دو  فرم بهاره و پاییزه بوده و برای تخم ریزی و تکثیر طبیعی وارد منابع آب شیرین رودخانه ها و تالابهای حاشیه این دریا می شود.(رضوی صیاد). عمده پراکنش ماهی سفید در دریای

خزر، مربوط به مناطق جنوبی و جنوب غربی این دریا بوده و به ندرت به مناطق شمالی دریای خزر و رود ولگا مهاجرت می

 کند(عمادی،1356).

پراکنش ماهی سفید در طول سال و نسبت به تغییرات فصول و دمای آب با تغییراتی توام بوده، بطوریکه در اوایل فصل زمستان به دلیل برودت بیشتر آب در سواحل استان گیلان نسبت به سواحل استان مازندران، ماهی سفید تا حدودی مهاجرت بیشتری به سمت مناطق شرقی و گرم تر این استان داشته و بطور کلی به سمت عمیق تر دریا مهاجرت کرده و از ساحل دور می شود. ولی با نزدیک شدن فصل بهار و آمادگی ماهی سفید برای تخمریزی، از اسفند ماه هر سال، حضور ماهی سفید در مناطق ساحلی بیشتر گردیده و در فروردین ماه به اوج خود می رسد(کازانچف،1963).

بیان مسئله

ماهیان استخوانی دریای خزر اكثرا جزء ذخایر ومنابع ساحلی محسوب شده و لذا از ذخایر بسیار بالایی برخوردار نمی باشند و به راحتی تحت تاثیر فشار صید و صیادی تغییرات و نوسانات شدیدی را نشان می دهند بر این اساس ماهی سفید نیز كه با ارزش ترین گونه ماهیان استخوانی در این دریاست تحت تاثیر چنین فشارهایی می باشد و می توان ادعا كرد در صورتیكه بازسازی ذخایر این گونه در دستور كار سازمان شیلات ایران  قرار نمی گرفت چه بسا نسل آن با خطر نابودی مواجه می گردید.

از طرفی با وجود اهمیت اکولوژیکی و اقتصادی ماهی سفید دریای خزر، اطلاعات کمی در رابطه فاکتور های محیط و بیولوژیکی تاثیر گذار بر صید و مهاجرت این دسته از ماهیان در سواحل ایرانی دریای خزر وجود دارد( افرایی،2010). از طرفی اندازه ­گیری طول و وزن ماهیان دارای کاربردهای متعددی در علوم زیستی ماهی و از جمله در تعیین دقیق مراحل رسیدگی جنسی آن می­باشد. طول کل معمولاً با فاکتورهایی نظیر وزن، سن، بلوغ، میزان هم­آوری، دارای ارتباط نزدیکی بوده، به گونه­ ایی که می­توان با تعیین هر یک از اشکال طولی، تخمینی از وضعیت وزنی و بلوغی و هم آوری آن­ها داشته باشیم( امینیان فتیده و همکاران، 1386). و این در حالیست که تغییرات محیطی دریای خزر تاثیر زیادی بر روی عوامل بیولوژیکی، ظاهر و تخمریزی ماهی سفید دریای خزر دارد. یک سیستم منطقی شیلاتی باید بیشترین ستانده با ارزش اقتصادی را، با حداقل هزینه و نیروی کار و مواد لازم، برای بهبود سطح تولید جمعیت تامین نماید.

بنابراین نتایج این پژوهش در بهره برداری اصولی، ایجاد توسعه پایدار و شناخت جامع از موجودات منابع دریایی تاثیر بسزایی دارد.

اهداف تحقیق

اهداف کلی:

• بررسی میزان تاثیر عوامل محیطی، بر روی صید ماهی سفیددر حوضه جنوب غربی دریای خزر

• بررسی میزان تاثیر عوامل بیولوژیکی بر روی مهاجرت ماهی سفیددر حوضه جنوب غربی دریای خزر

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)