وبلاگ

:
با وجود اینکه نیاز جمعیت در حال افزایش کشور به فرآورده‌های دامی و نقش گیاهان علوفه­ای در تغذیه دام از اهمیت غیر قابل انکاری برخوردار است ولی متأسفانه در کشور ما به تولید گیاهان علوفه­ای در مقایسه با سایر محصولات زراعی کمتر توجه شده است و این عدم توجه لازم به افزایش کمی وکیفی علوفه از یک سو موجب کمبود گوشت و مواد لبنی و سایر فرآورده‌های دامی و پایین آمدن کیفیت آن‌ ها شده و از سوی دیگر فشار دام بر مراتع به نابودی بخش عظیمی از پوشش گیاهی موجود و فرسایش خاک انجامیده و سطح وسیعی از مناطق بیابانی کشور به شوره­زارهای بی­حاصل تبدیل گردیده است (رستگار، 1384). از این رو بذل توجه به کشت محصولات علوفه‌ای با شیوه علمی، به خصوص در کشور ما که با رشد بی رویه جمعیت و کمبود مراتع غنی روبه رو است اهمیت خاصی می‌یابد (صفری و جعفری،1390). از طرفی آگروپیرون سازگاری وسیعی داشته و در آب و هوای متفاوت رشد و نمو می‌کند. بنابراین حفظ ذخیره ژنتیکی و کاربرد علمی و صحیح از این منبع ژنتیکی باعث احیاء مراتع و افزایش تولید علوفه کشور می­گردد (رافضی و همکاران، 1388). با توجه به این که در کشور بر روی اصلاح گیاهان مرتعی مطالعات کافی صورت نگرفته و برای اکثر این گیاهان از جمعیت­های بومی استفاده می­گردد بنابراین با بررسی تنوع بین و درون گونه‌های مختلف آگروپیرون که یکی از مهمترین گیاهان مرتعی است قدرت انتخاب جهت اصلاح صفات مطلوب بالا رفته و اصلاح کنندگان نبات را قادر خواهد ساخت که عملیات اصلاح نبات را با موفقیت و اطمینان بیشتری هدایت کرده و پیش ببرند (رافضی و همکاران، 1387). این در حالی است که وجود تنوع ژنتیکی در جمعیت‌های بومی گیاهان علوفه­ای یک منبع اساسی در جهت بهبود ساختار ژنتیکی آن‌ ها می‌باشد. همچنین در کشور تحقیقات وسیع و سازمان یافته در زمینه بهبود مراتع و اصلاح گیاهان علوفه‌ای مناسب برای مراتع و دیمزارهای کم بازده انجام نشده و این مسئله اهمیت تحقیق حاظر را دو چندان کرده است. از سویی این گونه‌های چند ساله مقاوم به خشکی، برای تهیه علوفه چراگاه و مراتع دام، تثبیت خاک و مدیریت منابع آب با ارزش هستند (برومندان و معتمدی، 1386) و از نظر

 عملکرد و کیفیت علوفه در دسته گیاهان مطلوب مرتعی قرار دارند‌.(Vogel & Moore, 1998) یکی از راه‌های افزایش عملکرد کل کشور از جمله کرمانشاه انتخاب و معرفی ارقامی با پایداری عملکرد بیشتر در هر منطقه آب و هوایی است‌.

با توجه به اینکه پایداری عملکرد علوفه تحت تأثیر عوامل محیطی و ژنتیکی متعدد می‌باشد و از نظر ژنتیکی یک صفت کمی است در نتیجه در تحقیق حاضر جمعیت­های گونه ایتالیک شه (Agropyron elongatum) با بهره گرفتن از روش­ های چند متغیره و تک متغیره پایداری برای عملکرد علوفه به منظور معرفی جمعیت­های برتر، مورد بررسی قرار گرفت.
1-2- مبدأ و قدمت آگروپیرون
آگروپیرون بومی ناحیه جنوب شرق آسیاست. واویلوف (1952) مبدأ آگروپیرون را کشور هندوستان می­دانست که یکی از مراکز مبدأ گیاهی (Center of origin) می­باشد. قدمت کشت یا رویش آگروپیرون به 2400 سال پیش از میلاد مسیح می­رسد (رجبی معماری، 1378).
1-3- طبقه بندی آگروپیرون
جنس Agropyron از طایفه علف­های چمنی (Hordeae)می­باشد. ساختمان سنبلك آن تا حدود زیادی با ساختمان سنبلك در Festuceae یكسان است (Walton, 1981)، آگروپیرون‌ها در ابتدا با جنس گندم مشابه در نظر گرفته می­شدند. گونه­ های نامیده شده اولیه آگروپیرون تحت نام گندم (Triticum) قرار داشتند. نام عمومی (Wheat grass) شاید به علت این که شکل و وضعیت خوشه ­های گونه­ های زیادی از آن‌ ها شباهت به گندم دارند به­کار می­رود. نام علمی جنس آگروپیرون ترکیبی از Agrios و Purosمی­باشد که به ترتیب به معنی کشاورزی و گندم است (حیدری شریف آبادی، 1382).
1-4- گونه­ های مهم آگروپیرون
بر اساس منابع موثق رده­بندی، بین 100 تا 150 گونه علف گندمی تاکنون شاخته شده ­اند که دو سوم آن‌ ها بومی اروپا و آسیا بوده و 22 تا 30 گونه آن نیز بومی آمریکای شمالی هستند. گونه‌های اندکی نیز در آمریکای جنوبی، اقیانوسیه و آفریقا یافت می‌شوند. بسیاری از علف‌های گندمی به نواحی استپی یا صحرایی با شرایط آب و هوایی نیمه مرطوب تا خشک سازگاری یافته­اند.از گونه‌های این جنس و از گونه های این جنس و تقسیـم­بندی بر اساس تفاوت­های گیاه­شناسی می­توان به Ag. smithii، Ag. repens ،              Ag. desertorum، Ag. cristatum، Ag. Sibiricum، Ag. intermedium، Ag. Elongatum،               Ag. dasystachyum و Ag. ­ trichophorum اشاره كرد (برومندان و معتمدی، 1386).
در بعضی از منابع برخی از گونه­ ها، گونه مستقلی محسوب نشده ­اند و به صورت زیر­گونه یا واریته به حساب آمده­اند. در جدول 1-1 نام تعدادی از آگروپیرون‌ها با برخی از خصوصیات مربوط به هر یک از آن‌ ها آورده شده است (حیدری شریف­آبادی، 1382).جدیداً طی بررسی و تحقیقات انجام شده سه گونهAg. tricoforum، Ag. intermediumوAg. repens بر اثر گیاه­شناختی و نحوه قرار گرفتن اندام­های گیاهی به یک گونه بنام hispidus Elymus تعلق گرفتند(Assadi, 1995).
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)