:
آنچه در این پایان نامه مورد بررسی قرار گرفته نقد و بررسی ادله اثبات دعوی در نظام حقوقی ایران می باشد. پژوهش پیش رو از دو قسمت توصیفی و تحلیلی تشکیل شده است. در بخش توصیفی نگارنده به شرح و توصیف مطالب مرتبط با موضوع پرداخته و در قسمت تحلیلی، ادله اثبات دعوی در در پرتو نظام حقوقی ایران مورد نقد قرار گرفته اند. این نقدها هم جنبه های مثبت موضوع را در بر گرفته و هم به نقاط ضعف راجع به ادله اثبات دعوی اشاره کرده است. در مجموع به نظر می رسد نظام عدالت کیفری در ایران از حیث ادله اثبات دعوی نمره قابل قبولی را کسب کرده و با توجه به اینکه ریشه بسیاری از این ادله در قرآن و فقه امامیه منعکس شده اند جای تغییر در آنها وجود ندارد. اما دسته ای دیگر را می توان به لحاظ تحولات اجتماعی روز مورد بازبینی قرار داد و قواعد تعدیل شده ای برای آنها ترسیم نمود. در این پایان نامه نگارنده با رویکرد نقادانه به شرح موضوع پرداخته است.
واژگان کلیدی:
ادله، دادرسی، اثبات، شهادت، لوث
/%d8%af%d8%a7%d9%86%d9%84%d9%88%d8%af-%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a7%d8%b1%d8%b4%d8%af%d9%86%d9%82%d8%af-%d9%88-%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%a7%d8%af%d9%84%d9%87/
فصل اول:
روششناسی پژوهش
1-1-بیان مسئله
آیین دادرسی کیفری شیوه و روشی است که قانون برای دستگیری،وارسی و پیگرد و تعیین مجازات آن دسته از اشخاصی که مقررات پیش بینی شده برای ساماندهی رهبرد مردم،حقوق جامعه را زیر پا گذاشته اند و در هم شکسته اند یا در آینده چنین خواهند کرد ارائه خواهد داد.آیین دادرسی کیفری به نظریه کارها و کنش های برخاسته از تخلف کیفری،قواعد صلاحیت دادگاه های بازدارنده و پیوندهایشان با خط مشی رسیدگی کیفری یگانگی می بخشد.رسیدگی کیفری میان بزه ارتکابی و کیفر تعیین شده در صورت محکومیت، پیوند برقرار می سازد .بدین سان آیین دادرسی کیفری با حقوق کیفری پیوندی تنگاتنگ دارد.شاخه ای از علم حقوق که به مانند شمشیر دو لبه هم می تواند تضمین کننده آزادی مردم و هم خدشه دار کننده حقوق آنان باشد. در این میان نقش ادله اثبات دعوی و استناد به آن به عنوان دلیل در دادگاه از اهمیت اساسی برخوردار است.
دادرسی کیفری و شیوه های اعمال آن در هر نظام حقوقی تا اندازه زیادی مبین برخورد و تعامل حکومت با مردم در سطح اجتماع می باشد.چنانچه این شیوه با کاربرد ادله نادرست بدون مدارا و تساهل و تسامح و بدور از گذشت و در واقع، مبتنی بر برخورد سخت گیرانه و خشک باشد نمی توان امید و انتظار چندانی به بقاء و دوام و ماندگاری آن داشت.شیوه های مرسوم و طرق معمول در دادرسی بر حسب نوع و وظیفه و هدف متعدد و متکثر اند اما باید دانست که در مرحله دادسرا و شروع به رسیدگی که نقطه آغازین دادرسی کیفری است تعیین اختیارات از اهمیت اساسی و بنیادین برخوردارند.
نظام های آزاد منش و یا لیبرال برای ادله در حوزه دادرسی به خصوص در بخش کیفری آن اهمیت زیادی قائل اند.تضمین های ارائه شده در این قوانین در راستای حمایت از شهروندان و به منظور جلوگیری و پیش گیری از نقض حقوق مردم پیش بینی شده اند.اما در میان انواع روش های به کار گرفته شده در فرایند دادرسی کیفری اختلاف هایی به چشم می خورد.این پرسش اصلی و اساسی که کدام یک از ادله مطمئن تر،کم هزینه تر،سریع تر و در نهایت تضمین کننده نفع عمومی و خصوصی جامعه است اندیشه و ذهن بسیاری از حقوق دانان را در نظام عدالت کیفری به خود مشغول ساخته است.در این پایان نامه نگارنده درصدد است تا به نقد و بررسی ادله اثبات دعوی در پرتو نظام حقوقی ایران با تاکید بر قوانین کیفری بپردازد.
نوجوانی به دورهای از رشد اطلاق می شود كه بین كودكی و بزرگسالی قرار دارد، به همین دلیل نوجوانی یک دوره انتقال است. این دوره همراه با تغییرات عمده جسمانی، شناختی، اخلاقی و اجتماعی است كه غالباً از حدود12-11سالگی شروع می شود، و در بسیاری از كشورهای صنعتی جهان در سن 20 سالگی خاتمه مییابد (احدی و جمهری ،1380).
سازگاری اجتماعی در نوجوانان به عنوان مهم ترین نشانه ی سلامت روان آنان ، از مباحثی است كه در دهه های اخیر توجه بسیاری از جامعه شناسان، روان شناسان و مربیان را به خود جلب نموده است (یارمحمدیان و شرفی راد،1390).
نوجوانان تحت تاثیر خانواده ،مدرسه، هم کلاسیها، همسالان و جامعه (چه مثبت و چه منفی) قرار میگیرند. تحقیقات متعددی در خصوص شیوع مشکلات رفتاری و ناسازگاری در بین نوجوانان صورت گرفته است به عنوان مثال: هالینگ و همكارانش در مطالعه خود بر روی نوجوانان آلمانی گزارش نمودند كه9/11 درصد از نوجوانان به علت مشكلات رفتاری و ناسازگازی اجتماعی، نیاز به خدمات بهداشت روان دارند (هالینگ و راونس[1]،2010 به نقل از تمنایی فر، سلامی محمد آبادی، دشتبان زاده، 1390).
بیشترین نوجوانان ناسازگار و مساله دار، وابسته به خانوادههای آسیب دیده هستند و فرزندانی كه مربوط به خانواده های پر كشمكش می باشند به سبب عدم برخورداری از آرامش روانی و عدم تمركز و آشفتگی بیشتر در معرض رفتارهای ناسازگارانه قرار دارند (بارلو[2]،1992 به نقل از زارع مقدم ،1385).
سازگاری رفتار مفید و موثر آدمی در تطبیق با محیط فیزیكی و روانی است به گونه ای که تنها با تغییرات محیطی همرنگی نكرده و به پیروی ناهشیار از آن كفایت نكند و خود نیز بتواند بر محیط تاثیر گذاشته و آن را به گونه ای مناسب تغییر دهد (بارلو،1992 به نقل از زارع مقدم ،1385).
/53365-2/
طبق تحقیقات متعدد، حدود85% والدین به نوعی نوجوانان خود را ناسازگار میدانند. چنین برداشتی از نوجوانان باعث رفتار خاصی در والدین می شود. آنچه مهم است فهم این ناسازگاری و دلایل آن است كه به والدین كمك میكند تا رابطه بهتری با نوجوانان خود برقرار كنند. نوجوانان هم به سهم خود رفتار والدین را قبول ندارند و آنان را از نظر نوع رفتار تایید نمیكنند. هیچ یک از فرزندان در طبقات مختلف اجتماعی به طور كامل رفتار والدین خود را تأیید نمیكنند و اصولاً درجة قبول رفتار والدین و فرزندان كم است. در این وضعیت ناهمگون كه والدین، نوجوانان را ناسازگار می پندارند و نوجوانان هم رفتار والدین را قبول ندارند، امكان وقوع بسیاری از حوادث ناگوار برای نوجوانان وجود دارد(احدی،1383 ).
در مجموع میتوان گفت برخی از نوجوانان براساس تغییرات بلوغ و بحران هویت، رفتاری ناسازگارانه دارند. دوران بلوغ به دلیل تغییرات وسیع از نظر ابعاد جسمانی، روانی و اجتماعی دشوارترین مرحله از نظر سازگاری است(بومیستر[3] و تایس[4]، 2001؛ بومیستر و لری[5]، 2004؛ گاردنر[6]، پیکت[7] و بریور[8]، 2003؛ لیری[9] و دونز[10]، 2005؛ به نقل از خوبانی،زاده محمدی و جراره،1392)..
از طرف دیگر در دوران کودکی و نوجوانی به دلیل اینکه ارتباط با همسالان افزایش و وابستگی به والدین کاهش مییابد، سازگاری اجتماعی از اهمیت ویژهای برخوردار است (آلیسون[11]، 2004).
اجتماعی شدن فرایندی است که در آن هنجارها، مهارت ها، انگیزهها، نگرشها و رفتارهای فرد شکل میگیرد تا ایفای نقش کنونی یا آتی او در جامعه مناسب و مطلوب شناخته شود. در این فرایند، اکتساب و به کارگیری مهارت های ارتباطی و چگونگی برقراری ارتباط و تعامل با دیگران، یکی از مؤلفه های اصلی رشد اجتماعی بخصوص در بین کودکان و نوجوانان محسوب می شود. بنا به تعریف، مهارت های ارتباطی به رفتارهای آموخته شده و مقبول جامعه اطلاق می شود، رفتارهایی که شخص می تواند با دیگران به نحوی ارتباط برقرار کند که به بروز پاسخهای مثبت و پرهیز از پاسخهای منفی بینجامد (کارتلج و میلبرن[12]، 1390)
از این رو بررسی اثر بخشی آموزش مهارت های ارتباطی به عنوان یکی از عوامل مؤثر بر کاهش ناسازگاری اجتماعی نوجوانان، یکی از ضرورتهایی است که در این پژوهش به آن پرداخته می شود.
[1] Halyng & Ravns
[2] Barlow
[3] Bvmystr
[4] Tays
[5] Larry
[6] Gardner
[7] Pickett
[8] Bryvr
[9] Leary
[10] Dvnz
[11] Allison
[12] . Kartleg & Milbern Allison
. 66
3-5 متدولوژی CRISP-DM… 66
3-6 شروع داده کاوی.. 67
3-6-1 درک کسب و کار 67
3-6-2 درک داده ها 67
3-6-3 آماده سازی داده ها 68
3-6-3-1 تولید داده های آموزشی. 69
3-6-3-2 تولید داده های تست و ارزیابی. 69
3-6-4 ساخت مدل. 70
3-6-4-1 افزودن انبارهای داده به نرم افزار 70
3-6-4-2 درخت تصمیم. 71
3-6-4-3 اعمال مدل درخت تصمیم و تست و ارزیابی کار 75
3-6-4-4 شبکه عصبی. 79
3-6-4-5 روش های ترکیبی. 81
3-6-5 نتیجه گیری. 82
فصل چهارم: نتیجهگیری و راهکار آینده
4-1 نتیجه گیری.. 84
4-2 راهکار آینده. 84
واژهنامه فارسی به انگلیسی.. 85
فهرست شکلها
شکل 1- مدل فرایند CRISP-DM برای کاربردهای داده کاوی]9[ 21
شکل (2-1): معماری سیستم مبتنی بر داده كاوی [42]. 59
شکل (2-2): تغییر میزان آنتروپی را برای مجموعهای با دو کلاس… 63
شکل (2-3): توابع نرمال سازی [40] 67
نمودار(2-1): تقریب خطی.. 73
شکل(3-1): صفحه نخست نرم افزار Rapid Miner 5. 62
شکل 3-2: خروجی شیها 63
شکل 3-3: خروجی قسمت مدل (شبکه عصبی) 63
شکل 3-4: خروجی قسمت اطلاعات.. 64
شکل (4-1): متدولوژی CRISP-DM… 67
شکل (4-2): نحوه افزودن فایل دادهای به برنامه. 70
شکل (4-3): نحوه انتخاب نوع سطر. 71
/%d8%af%d8%a7%d9%86%d9%84%d9%88%d8%af-%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87%d9%be%db%8c%d8%b4%d8%a8%db%8c%d9%86%db%8c-%d9%88-%d8%aa%d8%b4%d8%ae%db%8c%d8%b5-%da%a9%d9%86%d8%aa%d9%88/
شکل(4-4): آدرس عملگر درخت تصمیم. 71
شکل(4-5): آدرس عملگر Set Role. 72
شکل(4-6): آدرس عملگر Select Attribute. 72
شکل(4-7): آدرس عملگر Discretize by Frequency. 72
شکل(4-8): نحوه اتصال عملگرها 73
شکل(4-9): درخت حاصل از داده های آموزشی با تابع هدف نسبت بهره اطلاعاتی.. 74
شکل(4-10): درخت حاصل از داده های آموزشی با تابع هدف آنتروپی.. 75
شکل (4-11): درخت حاصل از داده های آموزشی با تابع هدف پراکندگی جمعیت(جینی) 75
شکل(4-12): آدرس عملگر Apply model. 76
شکل(4-13): اتصالات تب پردازش در مرحله اعمال مدل. 76
نمودار (4-1): پیشبینی حاصل از الگوهای درخت تصمیم با تابع هدف نسبت بهره اطلاعاتی.. 77
نمودار(4-2): پیشبینی حاصل از الگوهای درخت تصمیم با تابع هدف آنتروپی.. 77
نمودار(4-3): پیشبینی حاصل از الگوهای درخت تصمیم با تابع هدف پراکندگی جمعیت(جینی) 78
شکل (4-15): اتصالات عملگرها جهت تشکیل مدل شبکه عصبی.. 79
شکل(4-16): ساختار شبکه عصبی.. 80
نمودار (4-4): نتیجه تشخیص شبکه عصبی.. 80
نمودار(4-6): نتایج حاصل از اجرای شبکه عصبی بر داده های خرابی پیشبینی شده توسط درخت تصمیم 82
فهرست جداول
جدول (2-1): مقایسه آنالیز آماری و داده کاوی ………………………………………………………………….. 53
جدول (2-2) کلاس های پیش بینی . ………………………………………………………………………………69
جدول (2-3): ماتریس تداخل…………………………………………………………………………………………… 70
جدول(2-4): مجموعه اعتبار سنجی…………………………………………………………………………………… 74
جدول) 3-1(: داده های مورد استفاده در تشخیص کنتورخراب……………………………………………….. 68
جدول (4-3): نتایج حاصل از ارزیابی نتایج درختهای تصمیم ایجاد شده………………………………… 78
جدول (4-3): مقادیر پارامترهای عملگر شبکه عصبی………………………………………………………….. 79
فصل اول
کلیات تحقیق
این فصل به تعریف مسأله و راهکار کلی میپردازد. در ابتدا سعی میشود که مسأله تعریف شود. سپس اهمیت و ضرورت مسأله، اهداف و فرضیهها شرح داده میشود و در نهایت ساختار این پژوهش، توضیح داده میشود.
1-1 بیان مسأله
ظرفیت ذخیره سازی داده های دیجیتال در سراسر جهان هر نه ماه برای حداقل یک دهه دو برابر شده است، در صورتی که در دو برابر مدت مشابه طبق پیش بینی قانون مور[1] قدرت محاسباتی و سرعت رشد می کند]1[. داده کاوی نشان دهنده یک گام در فرایند کشف دانش در پایگاه داده ها[2] میباشد]2[ که میتوان آن را یک نیاز اساسی در دنیای امروز دانست. بنا بر اعلام دانشگاه MIT امروزه مرز و محدودیتی برای دانش داده کاوی در نظر گرفته نشده و دامنه کاربرد آن را از اعماق اقبانوسها تا بی کران فضا میدانند]3[. تلاش برای الگوهای موجود در داده ها مدت زمان طولانی در بسیاری از زمینه ها، از جمله آمار، الگوشناسی[3] ، و تجزیه و تحلیل داده های اکتشافی مورد مطالعه قرار گرفته شده است]4[.
داده کاوی به عنوان یک ابزار مهم برای کسب دانش از پایگاه داده های پدید آمده است]5[ از این رو میتوان به اهمیت الگوریتمهای داده کاوی پی برد که شبکه های عصبی و درخت تصمیم از جمله این الگوریتمها میباشد. درخت تصمیم یک راه طبیعی برای ارائه یک فرایند تصمیم گیری میباشد، چرا که درک آنها برای هر کسی ساده و آسان است]6[ همچنین محبوبیت شبکه های عصبی با دست اندرکاران داده کاوی در حال افزایش چشم گیر است زیرا آنها خود را، از طریق مقایسه قدرت پیش بینی خود با تکنیکهای آماری با بهره گرفتن از مجموعه داده های واقعی اثبات کرده اند]7[. تحقیقات جدید نمایانگر این است که الگوریتمهای ترکیبی دقت بیشتر و عملکرد بهتری را به نسبت به استفادهی مجزا و مستقل آنها در داده کاوی از خود نشان میدهند]8[.
با توجه به آنکه تشخیص کنتورهای خراب توسط خود شرکت گاز با بهره گرفتن از داده های موجود مقدور نمی باشد، این شرکت برای تعویض و شناسایی کنتورهای خراب میبایست مأمورینی داشته باشد که در محل حضور داشته و بصورت فیزیکی اقدام به تست کنتور نماید تا اگر احتمالا خراب بود اقدامات لازم را انجام دهند که با توجه به وجود تعداد زیاد مشترکین این عمل یک فرایند زمان بر، پرهزینه و سخت خواهد بود. نوع تحقیق حاضر براساس هدف طراحی و کاربردی می باشد. هدف از طراحی، طراحی یک روش ترکیبی از شبکه عصبی و درخت تصمیم برای کاوش داده های شرکت شرکت ملی گاز در راستای کاهش هزینه پروژهی تعویض کنتورهای خراب میباشد که شرکت مذکور هر 7 سال یکبار باید اقدام به انجام آن در حوزه مربوطه مینماید. پروژه حاضر سعی دارد تا با طراحی روش ترکیبی از شبکه عصبی و درخت تصمیم فرایند داده کاوی را جهت تحلیل داده های حوزه کرمانشاه استفاده کرده و کنتورهایی با احتمال بالای خرابی را شناسایی و به شرکت نام برده ارائه دهد تا در حد توان جهت کمینه کردن هزینه تشخیص و تعویض کنتورها کمک نماید.
[1] Moore’s Law
[2] knowledge discovery in databases (KDD)
[3] Pattern recognition
انگلیسی
فهرست تصاویر
تصویر1-3- مهر ساسانی، با نقش شیر و گوزن، جنس عقیق، موزه آذربایجان 16
تصویر2-3- مهر مسطح ساسـانی، با نقش شاهین، عقیق،موزه آذربایجان 16
تصویر3-3- مهر ساسانی با نقش شیر بالدار،کتابخانه ملی پاریس 16
تصویر4-3 مهر ساسانی، با نقش غزال دو سر، موزه بریتانیا 16
تصویر5-3- مهر ساسانی، بانقش گوزن نشسته، مجموعه جکس 16
تصویر6-3- مهر ساسـانی، بانقش سـواری که با مار چند سر می جنگد، مجموعه شخصی 16
تصویر7-3- مهر ساسانی با نقش شیر بالدار،کتابخانه ملی پاریس 16
صویر8-3- مهر ساسـانی با نقش بال، موزه بریتانیا 16
تصویر9-3- سنگ محکوک، تصویرآمیخته از سر انسان و سرشیر، مجمـوعه شخصی 17
تصویر10-3- سنگ محکوک، تصویر نخجیرگاه، موزه بریتانیا 17
تصویر11-3-مهر ساسانی با نقش حیوان افسانه ای، ازجنس عقیق 17
تصویر12-3 لوح گلین ساسانی، با نقش مرغابی، موزه بریتانیا 17
تصویر13-3 مهر ساسـانی با نقش شیر نشسته، کتابخانه ملی پاریس 17
تصویر14-3سنگ محکوک ساسانی با نقش 5 آهوکه یک سردارند، موزه بریتانیا 17
تصویر15-3 مهر مسطح ساسانی با نقش خورشید و ماه، عقیـق، موزه آذربایجـان 17
تصویر16-3 سنگ محکوک، با نقش میترا و اسب بالدار، کتابخانه ملی پاریس 17
تصویر17-3 مهر ساسانی، تزئین با حروف معروف به رمز سنگ لاجورد ، مجموعه وس هان 18
تصویر18-3 مهرساسانی، با نقش شتـر 18
تصویر19-3 مهر ساسانی با نقش تکرار شونده سر عقاب به شکل دایره 18
تصویر20-3 مهر ساسانی، با نقش جانور شاخ دار در دو سوی درخت خرما 18
تصویر21-3 مهـر ساسـانی با نقش شیر نشستـه، محل نگهداری کتابخانه ملی پاریس 18
تصویر22-3 مهر ساسـانی، بانقش طـاووس 18
تصویر23-3 مهر ساسانی که نیمتنه مردی را نشـان می دهد، مجمـوعه وس هان 18
تصویر24-3 مهر ساسانی با نقشی شبی قوچ، کروی ازعقیق خاکستری، مجموعه وس هان 18
تصویر25-3 مجموعه مهر های ساسانی با نقش پرنده ، چهار پایان و مهر نوشته ها 19
تصویر 26-3 لوح گچی با نقش گراز ، دامغان ، سده های 5 و6 میلادی، موزه تهران 21
تصویر 27-3 لوح گچی با نقش خرس، تیسفون ، سده ی6 میلادی ، موزه برلین 21
تصویر 28-3-لوح گچبری تزئینی ، بانقش دو بال برافراشته ، موزه برلین 21
تصویر 29-3- تندیس گچی، سر اسب، موزه برلین 21
تصویر30-3- نقش دو بال برآمده 22
تصویر31-3-نقش تنه قوچی که از میان دو بال برآمده و نواری بر گردن دارد، کاخ کیش 22
تصویر32-3- چهار لر خان ، صحنه شکار پیروز شاه ، سده ی5 میلادی ، موزه بریتانیا 22
تصویر33-3- دشت ورامین ، تزئین گچی دیواری ، موزه برلن 22
تصویر34-3- نقش برجسته گچی با نقش سیمرغ، هنر های اسلامی برلین 22
تصویر35-3- لوح گچبری شده با نقش طاوس ، تیسفون موزه برلن 24
نقش36-3- بشقاب سیمین ساسانی ، ورهام در حال شکار شیر، موزه بریتانیا 25
نقش37-3- بشقاب سیمین ساسانی ، ورهام در حال شکار شیر، موزه بریتانیا 25
نقش38-3- فیروز آباد قسمتی از نقش پیروزی اردشیر یکم نیم تنه پادشاه، سده ی 6 م 25
نقش39-3-نقش رستم ، تاج گیری اردشیر یکم در حال سواره، سده سوم میلادی 25
نقش40-3- نقش رستم قسمتی از شاپور یکم : فیلیپ عرب نیمه دوم سده سوم 25
نقش41-3- پیکر بزرک شاپور اول 25
نقش42-3- نقوش روی پارچه، خروسی که هالهای بر سر دارد، سده 6 و 7 میلادی، واتیکان………………………………………………………………………………………………………………………….. 25
نقش46-3- پارچه با نقش قوچ، به رنگ آبی تیره، سبز بنفش و نخودی، موزه منسوجات لیون………………………………………………………………………………………………………………………….. 25
نقش43-3- دستبافت دیوارکوب مصری، تقلید از پرنیان ساسانی………………………………………………………………………………………………………………………….. 25
نقش44-3- دستبافت با نقش دو پر نده روبه روی هم، تقلید از پرنیان ساسانی………………………………………………………………………………………………………………………….. 28
نقش45-3- پرنده ای به شکل هندسی، سده ی 7 و 8 میلادی، واتیکان………………………………………………………………………………………………………………………….. 28
نقش47-3- پارچه لباس بانقش سر گراز، سده 7و6 م، آستانا (ترکستان چین)، موزه دهلی………………………………………………………………………………………………………………………….. 27
نقش48-3- پارچه لباس بانقش طاوس، سده 7 م، افراسیاب………………………………………………………………………………………………………………………….. 27
تصویر49-3- بشقاب نقرهای با نقش یک گربه سان، بخشی مطلا، موزه ارمیتاژ………………………………………………………………………………………………………………………….. 30
تصویر50-3- شرابدان با نقش پرنده، جنس نقره، بخشی مطلا، موزه هنرهای زیبای بوستون………………………………………………………………………………………………………………………….. 30
تصویر51-3- گلدان بانقش پرنده شکاری و آهوی شکار شده موزه ارمیتاژ………………………………………………………………………………………………………………………….. 30
تصویر52-3- تنگ نقره ای با روکش طلا، بانقش عقاب یا پرنده شکـاری، موزه آذربایجـان………………………………………………………………………………………………………………………….. 30
تصویر53-3- بشقاب نقرهای با نقش عقاب از روبه رو، اواخر ساسانی، مجموعه استاکلت………………………………………………………………………………………………………………………….. 30
تصویر54-3- بشقاب نقره، ورهرام در حال شکار گراز، 390 تا 240میلادی، موزه ارمیتـاژ………………………………………………………………………………………………………………………….. 31
تصویر55-3- بشقاب نقره، شکار کردن آهو توسط شیرموزه ارمیتاژ………………………………………………………………………………………………………………………….. 31
تصویر56-3- بشقاب نقره با نقش بز کوهی، برجسته کاری وکنده کـاری شده، موزه ارمیتـاژ………………………………………………………………………………………………………………………….. 31
تصویر57-3- بشقاب نقره با نقش شاپور سوم در حال شکـار پلنگ، 388-383 م، موزه ارمیتـاژ………………………………………………………………………………………………………………………….. 31
تصویر58-3- گلدان با نقش فلامینگو و درختان نیلوفر، موزه دولتی برلین………………………………………………………………………………………………………………………….. 31
تصویر59-3- بشقاب نقره ، با نقش بزکوهی نشسته، نقره و بخشی مطلا، موزه ارمیتـاژ………………………………………………………………………………………………………………………….. 31
تصویر60-3- جام ساسانی که با نقش چهار رامشگر تزئین شده است، سده 6 م ، موزه تهران………………………………………………………………………………………………………………………….. 31
تصویر61-3- ساغر، سر غزال ، سده 5 و 4 میلادی، مجموعه شخصی………………………………………………………………………………………………………………………….. 31
تصویر62-3- تندیس شاپور دوم، نقرهی طلاکاری شده4 میلادی، موزه متروپلیتن………………………………………………………………………………………………………………………….. 31
تصویر63-3- تندیس برنزی یکی از شاهان ساسانی یا رستم موزهی لوور………………………………………………………………………………………………………………………….. 31
تصویر64-3- ظرف نقره ای، سده ی هشتم میلادی، موزهی بریتانیا، متاثر از هنر ساسانی………………………………………………………………………………………………………………………….. 31
تصویر65-3-کوزه ای از جنس نقـره، با نقش زن و پرنده 6 میلادی موزهی بریتانیا………………………………………………………………………………………………………………………….. 31
تصویر66-3- ظرف نقره ای با نقش پرندهی دم بلند ایرانی موزهی بریتانیا………………………………………………………………………………………………………………………….. 31
تصویر67-3- ظرف نقره ای، سدهی سوم ب.م، موزهی بریتانیا………………………………………………………………………………………………………………………….. 31
تصویر68-3- کوزه ای از جنس نقره با نقش دختر رقصنده سده ی6 میلادی، موزه تهران………………………………………………………………………………………………………………………….. 31
تصویر69-3- ظرف نقره ای با نقش شکار قوچ، سدهی پنجم ب.م.، موزه ی متروپولیتن………………………………………………………………………………………………………………………….. 32
تصویر70-3- بشقـاب نقرهای با نقش صحنه شکـار، موزه آذربایجان………………………………………………………………………………………………………………………….. 32
تصویر71-3- ظرف سیمین فلزکاری، آغاز دوره اسلامی در بردارنده سبک ساسانی………………………………………………………………………………………………………………………….. 32
تصویر72-3- ابریق نقره با نقش شتر بالدار، بخشی مطلا موزه ارمیتا………………………………………………………………………………………………………………………….. 32
تصویر73-3- ظرف سیمین، فلزکاری ساسانی یا آغاز اسلامی………………………………………………………………………………………………………………………….. 32
تصویر74-3- نقش دو قوچ بر روی کاسه سیمین، از نگارگری آغازین………………………………………………………………………………………………………………………….. 32
تصویر75-3- تنگ نقره ای که با شیر های متقاطع تزئین شده اند موزه بییلیو تک ناسیونال پاریس………………………………………………………………………………………………………………………….. 33
تصویر76-3- بخش مرکزی بشقاب بانقش سیمرغ نشسته، چهار پنجم میلادی موزه ارمیتاژ………………………………………………………………………………………………………………………….. 33
تصویر77-3- صفحه نقره کنده کاری شده با نقش سیمرغ، قطر20 سانتی متر………………………………………………………………………………………………………………………….. 33
تصویر78-3- بافته ابریشمی با نقش سیمرغ، سدهی 2و3 هجری، موزه هنرهای تزئینی پاریس………………………………………………………………………………………………………………………….. 33
تصویر79-3-کاسه سیمین، نقش سیمرغ و صحنه شکار، اواخر سده ی6 میلادی، موزه ارمیتاژ………………………………………………………………………………………………………………………….. 52
تصویر80-3- بشقاب نقرهای بـا نقش سیمرغ، بخشی مطلا، سده ی2و3 هجری، موزه بریتانیا………………………………………………………………………………………………………………………….. 52
تصویر81-3- ابریق نقرهای با نقش سیمرغ، سدهی 6م، بخشی مطلا، موزهی ارمیتاژ………………………………………………………………………………………………………………………….. 52
تصویر82-3- نقش برجسته گچی با نقش سیمرغ، سده ی7و8 م، محل نگهداری موزه بریتانیا………………………………………………………………………………………………………………………….. 53
تصویر83-3- پارچـه ساسانی بـا نقش سیمرغ، موزه هنرهای تزئینی پاریس………………………………………………………………………………………………………………………….. 53
تصویر84-3- بشقاب با نقش سیمرغ، بـرنز، سدهی 7م، قطر: 26.1 س م، موزهی اسمیتسونیان………………………………………………………………………………………………………………………….. 53
تصویر85-3- پارچـه سـاسـانی بـا نقش سیمرغ………………………………………………………………………………………………………………………….. 53
تصویر86-4- طاق بستان، نقش سیمرغ بر روی لباس خسرو پرویز، حدود600 میلادی………………………………………………………………………………………………………………………….. 53
تصویر86-4- سیمرغ، حـجاری شده در طاق بستان، بر حاشیه ی لباس سوارکار زره پوش………………………………………………………………………………………………………………………….. 54
تصویر 88-3- بشقاب با نقش زنی سوار بر اژدهای بالدار، سدهی 8 م، موزهی متروپولیتن………………………………………………………………………………………………………………………….. 58
تصویر 89-3- بشقاب سیمین با نقش نوازنده سوار بر اژدها، سده 9م، موزه ارمیتـاژ………………………………………………………………………………………………………………………….. 58
تصویر 90-3- بشقاب سیمین ساسانی، ورهام در حال شکار شیر، موزه بریتانیا………………………………………………………………………………………………………………………….. 63
تصویر 91-3- بشقاب سیمین ساسانی، ورهام در حال شکار شیر، موزه بریتانیا………………………………………………………………………………………………………………………….. 63
تصویر92-3- پارچه ساسانی، با نقش اسب بالدار، سدهی6-7 م، آنتی نوئه، موزه اوور………………………………………………………………………………………………………………………….. 63
تصویر93-3- صفحه نقره، کنده کاری شده ، با نقش شکار قوچ، مجموعه دپارتن اوکس، واشنگتن………………………………………………………………………………………………………………………….. 63
تصویر94-3- اثرمهر ساسانی، با نقش اسب بالدار………………………………………………………………………………………………………………………….. 64
تصویر95-3- اثر مهر ساسانی با نقش اسب بالــدار، جنس عقیق، مجموعه وس هان………………………………………………………………………………………………………………………….. 64
تصویر96-3- بشقاب ساسانی با روکش طلا، موزه آذربایجان………………………………………………………………………………………………………………………….. 64
تصویر97-3- نقش دو جوان به همراه دو اسب بالدار، 5 یا 6 م، موزه متروپولیتن………………………………………………………………………………………………………………………….. 64
تصویر98-3- ابرق مفرغی به سبک ساسانی با نقش نوازندگان و اسب بالدار، بعد دوران ساسانی………………………………………………………………………………………………………………………….. 64
تصویر99-3- بشقاب نقره با نقش شاه ساسانی در حال شیر، موزه ارمیتاژ………………………………………………………………………………………………………………………….. 64
تصویر100-3- ساغر به شکل سر اسب، سده 7و6میلادی سینسینای………………………………………………………………………………………………………………………….. 64
تصویر101-3- سر اسب، ناحیه کرمان، سده چهارم میلادی موزه لوور………………………………………………………………………………………………………………………….. 64
تصویر102-3- بشقاب ساسانی با نقش گردونه ماه، کنده کاری شده، بخشی مطلا، موزه ارمیتاژ………………………………………………………………………………………………………………………….. 64
تصویر103-3- مهر مسطح ساسانی با نقش گاو کوهاندار، نوشته پهلوی، موزه آذربایجان………………………………………………………………………………………………………………………….. 64
تصویر104-3- مهر مسطح ساسانی با نقش گاو کوهاندار، جنس عقیق، موزه آذربایجان………………………………………………………………………………………………………………………….. 66
تصویر105-3- مهر مسطح ساسانی با نقش گاو کوهاندار، موزه بریتانیا………………………………………………………………………………………………………………………….. 67
تصویر 106-3- زیور زرین مینایی و مرصع با نقش گریفون، قطر 4 سانتی متر، موزه لوو………………………………………………………………………………………………………………………….. 69
تصویر107-3- قسمتی ازجعبه جواهر با نقش گریفون، عاج ، موزه چارتوریسکی………………………………………………………………………………………………………………………….. 69
تصویر108-3- ابرق طلا بانقش گریفون وگیاهی، مرصع، دیرسن مورس کانتون واله، سوئیس………………………………………………………………………………………………………………………….. 69
تصویر109-3- پیکره مفرغی، پایه تخت، به شکل شیر دال مجموعه استاکت………………………………………………………………………………………………………………………….. 70
تصویر110-3- بشقاب نقره ای با نقش سیمرغ، سده 6 و 5 م، موزه هنرهای اسلامی برلین………………………………………………………………………………………………………………………….. 70
تصویر111-3- مهر ساسانی با نقش موجود خیالی، موزه آذربایجان………………………………………………………………………………………………………………………….. 70
تصویر112-3-تنگ سیمین با نقش گریفون، سده هفتم یا هشتم میلادی………………………………………………………………………………………………………………………….. 70
س
تصویر 114-3- بشقاب ساسانی، با نقش شکار کردن شیر، موزه ارمیتاژ………………………………………………………………………………………………………………………….. 76
تصویر115-3- بشقاب نقره ساسانی، با نقش سوارکار کماندار در حال شکار شیر، موزه ارمیتاژ………………………………………………………………………………………………………………………….. 76
تصویر116-3- قسمتی از بشقاب نقره ساسانی، با نقش شیر محتضر………………………………………………………………………………………………………………………….. 76
تصویر117-3- قسمتی از جام ساسانی با نقش شیر بالدار، سده 6 و 7 میلادی، کانزاس سیتی………………………………………………………………………………………………………………………….. 77
تصویر118-3- قسمتی از بشقاب نقره ای با روکش طلا، با نقش شکار شیر، موزه آذربایجان………………………………………………………………………………………………………………………….. 77
تصویر119-3- قسمتی از بشقاب نقرهای، ورهام در حال شکار شیر، موزه بریتانیا………………………………………………………………………………………………………………………….. 77
تصویر120-3- ابریق ساسانی، مرصع، با نقش دوشیر روبروی هم همراه با تزئینات گیاهی………………………………………………………………………………………………………………………….. 77
تصویر121-3- قسمتی از نقوش روی پارچه ساسانی، نقش شیر بالدار………………………………………………………………………………………………………………………….. 78
تصویر122-3- قسمتی از بشقاب سیمین ساسانی با نقش شیر محتضر………………………………………………………………………………………………………………………….. 78
تصویر 122-3- مهر ساسانی با نقش گوپت شاه، کتابخانه ملی پاریس………………………………………………………………………………………………………………………….. 79
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1-تعریف مسئله
بی تردید طراح گرافیک ایرانی در پهنه فرهنگی تاریخی خود وارث سرمایه عظیمی از نقشمایههاست، این نقوش در همه دوران، بنای عظیمیاز خاطره قومیبصری برای ما میسازد. اگر مسئله هویت را برای هنر سرزمینمان ضروری بدانیم از مهمترین راهکارهای کامیابی در این مهم استفادهی صحیح از این گنجینههاست. و از آنجایی که هنر ساسانی سهم بسزایی از آن هویت عظیم را در خود داشته، برای استمرار یا تکامل این موفقیت نیاز به تحلیل و پژوهش روشمند احساس میشود. بنابراین جستار حاضر با عنوان تحلیل بصری نقش مایههای اساطیری ساسانی و نمود آن در گرافیک ایران (طراحی پوستر) با هدف رشد هویت درآثارگرافیکی انجام گرفته است.
1-2- ضرورت و اهمیت تحقیق
آثار به جای مانده در ایران حاوی باورهای اسطورهای و اندیشههای دینی و فرهنگی میباشد. شاید به توان گفت مستندترین مدارک برای بازسازی باورها و اعتقادات، آثار به جای مانده از آن دوره میباشد که بعضاً با کمترین تغییراتی به دست ما رسیدهاند مروری اجمالی بر آثار هنری دوره ساسانی حکایت از آن دارد که هنرمندان آن عصر پیامهای متنوعی را در قالب صحنههای گوناگون برای مخاطبانی که از دست ساختههای وی استفاده کرده اند خلق نموده است.
مهرها، نقوش برجسته، سکه ها، پارچهها و یا گچبریهای بر جای مانده از آن عصر همگی پیام خاصی را به مخاطب القاء میکنند که در طیف گستردهای ازمفاهیم سیاسی، اجتماعی، دینی، اساطیری و…. قابل بررسی میباشند. شناخت و آگاهی بیشتر ما از جوامع گذشته تا اندازه ای وابسته به بررسی و بازخوانی دقیق مفاهیمیاست که به صورت صحنههای متنوع بر روی آثار هنری این دوره تجلی یافته اند از این رو در این پژوهش تمام تلاش بر این است با بررسی نقوش اساطیری ساسانی و جمع آوری باورهای اساطیری بتوانیم مجموعهای از نقوش را در کاربرد گرافیک امروزی عرضه نمائیم.
در راستای این پژوهش پس از معرفی اجمالی جامعه و هنر ساسانی به بازشناسی مفاهیم اساطیری ایرانی و غیر ایرانی که بر روی آثارشان نمایش داده شده اند پرداخته شده است.
1-3- سوالات تحقیق
1- نقوش ساسانی بر اساس کدام اسطورهها شکل گرفته است؟
2- از کدام حیوانات در نقشمایههای ساسانی استفاده شده است؟
3- در شکلگیری نقشمایههای ساسانی آیا جنیههای مذهبی تاثیرگذار بوده است؟
4- چگونه میتوان نقوش مربوط به گذشته را درگرافیک امروز به کار برد و دچار کهنگی نشد ؟
5- نقوش اساطیری ساسانی در گرافیک امروز ایران در چه مضمونی بیشتر به کار رفته است؟
6- کاربست نقوش اساطیری ساسانی چه مزایایی برای هویت گرافیک امروز ایران دارد؟
1-4- فرضیه
1- به نظر میرسد جنبههای تصویری پرندگان اسطورهای ساسانی،بیشتر از سایر نقوش این دوره بر گرافیک معاصر تاثیرگذاشته است.
2- به نظر میرسد با بهره گرفتن از نقشمایههای ساسانی میتوان به گرافیکی با هویت ملی، مخاطب پسند و تاثیر گذار دست یافت.
1-5 اهداف اصلی و فرعی
هدف اصلی: بررسی نقشمایههای ساسانی و میزان اهمیت آنها در معرفی و هویت ایرانی در طراحی پوستر و همچنین بررسی رابطهی مفهومینقوش ایرانی و چگونگی درک و فهم آن توسط مخاطب.
هدف فرعی: استفاده از نتایج به دست آمده برای طراحی پوستر با ویژگیهای خلاق، ماندگار و مرتبط با موضوع.
1-6- روش تحقیق- روش جمع آوری اطلاعات
روش انجام تحقیق بر مبنای ماهیت: توصیفی- تحلیلی
روش جمع آوری مطالب از منابع کتابخانه ای، اینترنتی و میدانی(مشاهده آثار و اشیاء) است. سرانجام این پایان نامه بر اساس استخراج مطالب از پژوهشهای گذشته تنظیم شده است.
1-7-کاربردتحقیق
این رساله در 4 فصل به بررسی موجودات اساطیرکهن ساسانی و همچنین نقش این موجودات در آثار و اشیاء میپردازد. از قدیم الایام هنرمندان تصورات انسان ها را از دنیای خیالشان به تصویر درمی آوردند. موجودات خیالی نیز که انعکاسی از برداشت های مثبت و منفی انسان از خود و دنیای پیرامون هستند در اشکال گوناگون بازنمایی شدهاند. امید است که با توجه به سیر پایان نامه در جمع آوری و معرفی نقوش اساطیری این دوره و ارائه نمونههای کاربردی درگرافیک امروزی به توان مجموعهای مفید به ادبیات رشته افزود.
1-8- پیشینه تحقیق
طبق بررسیهای انجام شده این گونه استنباط میشود که نقوش ایرانی به ویژه عهد ساسانی از جایگاه والایی برخوردار هستند و مطمئناً چنین تمدن عظیمی با ارزشهای بصری و ویژگی های منحصر به فرد میتواند منبع مناسبی برای طراحان گرافیک باشد. در دهه های اخیر تحقیق درمورد نقشمایههای این دوره مورد توجه حوزههای مختلف دانشگاهی و علمیقرار گرفتهاست و بنابر اهمیت موضوع، پایاننامهها، مقالات و کتاب های زیادی در رابطه با نقوش ساسانی به رشته تحریر در آمده است که به اختصار ذکر میشود. با بررسی پایان نامه های مرتبط و مقالات، با کمتر موضوعی در رابطه با تاثیرگذاری نقوش اساطیری ساسانی بر گرافیک ایران برمیخوریم. بنابراین این ضرورت احساس می شد تا با تحلیل و پژوهش در مورد نقوش اساطیری این دوره مجموعه ای مفید به ادبیات این رشته اضافه نمود. وامید است تا به توان با اطلاعات جمع آوری شده به مقوله هویت سازی در طراحی پوستر کمک کرد.
1- رضا جهانفرد، بررسی عناصر نماد در نقش برجستههای ساسانی، و تاثیر آن بر گرافیک امروز ایران، کارشناسی ارشد ارتباط تصویری، دانشگاه هنر تهران، 1375.
2- احمد منتظری، بررسی نمادهای دینی در نقش برجستههای ساسانی، کارشناسی ارشد نقاشی دانشگاه هنر تهران، 1378.
3- مریم رضایی، بررسی نقوش اساطیری در مهرهای دوره ساسانی، کارشناسی ارشد باستانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، پاییز90.
4- نرگس قدوسی، چرایی و چگونگی استفاده از نقوش سنتی در گرافیک معاصر، کارشناسی ارشد ارتباط تصویری، دانشگاه آزاد، واحد تهران مرکز، 1388.
5- مرضیه پیروزی، نقش باورهای فرهنگی ساسانی در طرح پارچه این دوره، کارشناسی ارشد، پژوهش هنر، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز، بهمن1390.
6- رودیا بنائی، خاستگاه نقوش موجودات تخیلی در هنر دوران ساسانی،کارشناسی ارشد صنایع دستی، دانشگاه هنر تهران، شهریور1386.
7- زهره عباسی شهرستانی، بررسی باستان شناختی نقوش حیوانی، در مهرهای ساسانی مجموعه (نیری) موزه ملی، کارشناسی ارشد
/%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d9%85%d8%b7%d8%a7%d9%84%d8%b9%d9%87-%d9%86%d9%82%d9%88%d8%b4-%da%af%da%86%d8%a8%d8%b1%db%8c-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%af%d9%88%d8%b1%d9%87-2/
پژوهش هنر، دانشگاه هنر تهران،1390.
8- ایمان زکریایی کرمانی، بررسی نقوش اساطیری در منسوجات ساسانی کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشگاه هنر تهران، 1385.
9- مهدی حق شناس، بررسی نقوش انسانی اساطیری ایران و کاربرد آن در گرافیک محیطی کارشناسی ارشد ارتباط تصویری، دانشگاه هنرهای تجسمیآزاد اسلامی،1390.
10- ندا داوری، بررسی نمادهای حیوانی ایران در نشانههای گرافیکی معاصر،کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکده هنر دانشگاه سیستان و بلوچستان،1390.
11- سمانه ارجمند، تحلیل جنبههای تصویری پرندگان اساطیری دوره ساسانی و تاثیر آن در گرافیک معاصر ایران، کارشناسی ارشد ارتباط تصویری، دانشکده هنر شاهد، 1389.
12- معصومه حقانی، مفاهیم نمادین در نگارههای ساسانی و کاربرد آن در انتقال معنا در گرافیک امروز، کارشناسی ارشد ارتباط تصویری دانشکده هنر، 1388.
1- محمد ریاضی، فاطمه ابوترابی، نقش سیمرغ، نشریه طراحی گرافیک ایران- نشان، شماره نوزدهم، بهار 1388.
2- دکتر مهناز شایسته فر، اشرف موسوی لر، بررسی تطبیقی نگارههای منسوجات ساسانی و آل بویه(قرن4 هجری/10م) از نظر مبانی هنرهای ایرانی- اسلامی، جلوه هنر، دو فصلنامه پژوهشی، فرهنگی و هنری، دانشگاه هنر دانشگاه الزهرا(س)، شماره22،1382.
3- علیرضا شاه محمدی، تزئینات تاقچههای گچی در کاخهای ساسانی بیشاپور.
4- دکتر پرویز ورجاوند، سخنی چند درباره آثار معماری ساسانی در ماورالنهر، مجلهی هنر و مردم، شماره 150،1352.
5- دکترجمشید آزادگان، باورها، کارکرد و خاستگاه اساطیر، کتاب ماه هنر، فروردین و اردیبهشت1381.
6- ستارخالدیان، تاثیر هنر ساسانی بر سفال دوران اسلامی، باستان پژوه، سال دهم، شماره 16، بهار1387.
7- نصرت الملوک مصباح اردکانی، مطالعهی تاثیر نقش مایههای گچبری دوره ساسانی بر نقوش گچبری دوره ساسانی، دو فصلنامه هنرهای تجسمینقشمایه، سال اول، شماره دوم، پاییز و زمستان1387.
8- افسانه مولایی، سمیه چراغعلی گل، قرینگی در نقوش ساسانی، نشریه اطلاع راستی و کتابداری « کتاب ماه هنر »، شماره 162، اسفند1390.
9- عباس رضایی نیا، بازتاب هنر سیاست و مذهب ایرانی در نقوش بر جسته صخرهای دوران اشکانی و ساسانی، جامعه شناسی و علوم اجتماعی « مطالعات ملی »، شماره 36 (علمی– پژوهشی )زمستان1387.
10- شهره جوادی، فریدون اورزمایی، سنگ نگارههای ساسانی، اطلاع رسانی و کتابداری « کتاب ماه هنر » شماره 151، فروردین1390.
11- توماس هونیگ، مترجم حسین بختیاری، بشقاب سیمین ساسانی، نشریه تاریخ بررسیهای تاریخی مرداد و شهریور 1356- فروردین1390.
1- رمان گیرشمن، مترجم: بهرام فره وشی، هنر ایران در دوران پارتی و ساسانی، انتشارات علمیو فرهنگی چاپ دوم، 1370.
2- جان هینلز، مترجم: ژاله اموزگار و احمد تفضلی، شناخت اساطیر ایرانی، انتشارات چشمه، تهران، 1388.
3- ولادیمیر لوکونین، مترجم: دکتر عنایت الله رضا، انتشارات بنگاه ترجمه، تهران.
4- ملکزاده بیانی، هنرهای زیبای ایران در دوران ساسانی، انتشارات شورای مرکزی جشن شاهنشاهی ایران، تهران.
5- ماریو بوسالی و امبرتو شرانو، مترجم: یعقوب آژند، هنر پارتی و ساسانی، انتشارات مولوی، تهران 1376.
6- حسن پاکزادیان، تاریخ و گاه شماری در سکههای ساسانی، حسن پاکزادیان، تهران1384.
7- امین امینی، سکههای ساسانی، انتشارات پازینه، تهران، 1389.
8- ابوالقاسم دادفر و عادله غربی، مطالعه تطبیقی نقوش بر جسته هخامنشی و ساسانی در ایران، انتشارات پشوتن، تهران، 1391.
9- جرج راولیسون، هفتمین پادشاهی بزرگ شرقی، تاریخ ساسانیان، کتابخانه بصورت زیر نویس.
10- سعید نفیسی، تاریخ تمدن ایران ساسانی، انتشارات دانشگاه تهران، شماره 146، تهران.
1-9- شرح کارعملی
پروژه عملی این پایان نامه طراحی پوستر با الهام از نقش مایههای اساطیری ساسانی و تاکید بر هویت ایرانی میباشد. استفاده از این نقوش علاوه بر بیان هویت از نظر مفهومینیز موثر است.
در طراحی پوسترها سعی شده القاء هویت را یک امر ضروری، و راهکارهای مناسب برای رسیدن به این مهم را استفاده صحیح از نقشمایههای غنی ساسانی دانسته، لذا مهمترین شاخصه طراحیها ساده سازی و تجزیه خطی نقشمایههای اساطیری به وسیلهی ابزار راپید و اضافه کردن عناصر بصری به نقشمایههاست.
طی مشاورههای انجام شده با اساتید راهنما مقرر گردید، پوسترها به دو غالب سیاه و سفید و رنگی ارائه شود و اینکه طراح میتواند در طراحی پوسترها تمام یا قسمتی از نقش مایهها را مورد استفاده قرار دهد.
3-1- اسطوره و پیشینه آن
3-1-1- ریشه واژه اسطوره
واژه اسطوره درزبان فارسی برگرفته از زبان عبری «الاوسطوره» و «لاسطیره» که جمع مکسر آن اساطیر است و در عربی به معنای حدیثی است که اصلی ندارد. (بهار، 1375: 343)
اسطوره در فرهنگ فارسی معین به:[اسطور= اسطاره، معر. یو. لا.historia ] افسانه ، قصه و سخن پریشان معنی شده است. (معین، 1383: 111)
اما این واژه عربی خود واژهای است از اصل یونانی[1] به معنای استفسار، تحقیق، اطلاع، شرح و تاریخ (همان : 343 ) کلمه اسطوره در زبان فارسی برابر واژه «میت»[2] در زبان انگلیسی و فرانسه و «Mythe» در آلمانی است و اصطلاح«Mythology» به معنای اسطوره شناسی در زبان ماست. واژهی «Myth» از اصل یونانی«Mythos» به معنای سخن و افسانه گرفته شده است. دربیان مفهوم «میت» گفته اند: مقصود از «میتها» و «اساطیر» هر قوم، پدیدهها و حقایق تلخ و شیرین زندگی آن قوم است که با گذشت زمان در هاله ای از افسانهها، داستان ها و خیال پردازیها پنهان شده است و با همین هالههای رنگین به دست ما رسیده است. (همان: 344 )
[1]- historia.
[2]- Myth.
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
وهدف:
سرطان کولورکتال یکی از شایعترین علل مرگ و میر ناشی از سرطان در سراسر جهان می باشد. این نوع سرطان با شیوع 8-6 نفر در هر صد هزار نفر ، چهارمین نوع شایع سرطان و یک پنجم کل موارد سرطان ها را در ایران تشکیل می دهد.
تاکنون تحقیقات گسترده ای بر روی علت ها و نحوه تشکیل و گسترش سرطان روده و همینطور روش های پیشگیری و درمان آن صورت گرفته است.لازم به ذکر است که تشخیص در مراحل آغازین بیماری در پیشگیری و درمان آن بسیار موثراست.
ازجمله این موارد می توان به استفاده از داروهای ضد التهابی و شیمیایی درمانی اشاره کرد و حال آنکه عوارض جانبی این داروها ومقاومت سلولهای سرطانی درمقابل آن ها به شدت کاربرد انها را دراین زمینه ها را محدود می نماید. این درحالی است که با توجه به عوارض بسیار محدود داروهای گیاهی و تاثیرات شگرف آنها، بطور روز افزون مطالعه درجهت استفاده ازاین گروه ازداروها درحال گسترش می باشد.
سیاه دانه یکی ازمشهورترین گیاهانی است که در کشورهای اسلامی و شمالی افریقا به عنوان دارویی سنتی پیشینه طولانی دارد. اخیرا از طریق انجام تحیقات پیوسته بسیاری از ویژگی های دارویی این گیاه مورد شناسایی قرارگرفته است. ازجمله این ویژگی ها می توان به خواص آنتی باکتریال ،آنتی هیستامینی ،آنتی توموری و آنتی پراکسیداتیو آن اشاره نمود.
با توجه به اینکه درمان های دارویی و شیمیایی در ایران در حال انجام است اما تحقیقات در زمینه تاثیرات گیاهان دارویی بر روی کنترل و درمان این سرطان کم بوده و یا صورت نگرفته است.لذا بررسی ها و آزمایش های علمی در این مورد الزامی به نظر میرسد.
طی این تحقیق قصد بر ان است که از طریق سنجش ضایعات سرطانی درکولون وارزیابی آنزیم های دخیل در متابولیسم (DMH) وسطح بیان پروتئین بتا کاتنین در سلول های کلون میزان تاثیرات پیشگیرانه سیاهدانه در بروز سرطان کولون ارزیابی شود.
سرطان یكی از شایعترین علل مرگ و میر در جوامع امروز است. روشهای مختلفی برای درمان سرطان وجود دارد و انواع مختلفی از سرطان به خصوص سرطان كولوركتال با جراحی درمان شده اند به طوری كه طول عمر 7% از آن ها حدود 5 سال افزایش یافته است. به جز جراحی، روشهای درمانی دیگری نظیر رادیوتراپی، ایمونوتراپی، ژنتراپی و همچنین شیمی درمانی برای درمان سرطان به کار گرفته می شوند، ولی متأسفانه مقاومت دارویی سلولهای سرطانی به داروهای مختلف و عوارض ناشی از مصرف اینگونه داروها، موفقیت درمان این بیماری را به شدت كاهش میدهد (15). با توجه به این عوامل، توجه به گیاهان دارویی و اجزاء فعال بیولوژیكی آنها در سالهای اخیر افزایش چشمگیری داشته است. مطالعات اپیدمیولوژیک نشان دادهاند كه مصرف بالای میوهجات و سبزیجات با كاهش مرگ و میر ناشی از سرطان كولوركتال ارتباط دارد. امروزه گیاهان دارویی در درمان بیماریهای مختلفی از جمله انسدادها، اختلالات تنفسی، ناراحتیهای پوستی، بیماریهای قلبی و اختلالات عصبی ـ روانی مورد استفاده قرار میگیرند. با توجه به فعالیت قوی ضدتوموری گیاهان دارویی، امروزه امكان كاربرد اینگونه داروها در پیشگیری از سرطان بسیار مورد توجه قرار گرفته است. متأسفانه برخلاف مطالعات اپیدمیولوژیكی، مطالعات آزمایشگاهی بسیار كمی در مورد اثرات مصرف میوهجات و سبزیجات در سرطان كولوركتال صورت گرفته است. با این وجود پیشگیری از سرطان با عوامل طبیعی، یک راه مؤثر برای كاهش ابتلا به سرطان شناخته شده است. مطالعات مختلف نشان دادهاند كه عوامل مهاركننده طبیعی سرطان از جمله گیاهان دارویی، دارای اثرات درمانی قابل توجهی بر روی روند سرطانزایی هستند .
تركیبات بیوشیمیایی موجود در گیاهان دارویی از جمله آلكالوئیدها، تركیبات فنولی، فلاوونوئیدها، اسانسها، تانن ها و ویتامینها مسئول خواص فارماكولوژیكی این گیاهان می باشد و پس از مصرف، اثرات مختلفی را در بدن ایجاد میكنند. از بین ترکیبات موجود در گیاهان، اسانس[1] مسئول بسیاری از خواص فیزیولوژیكی گیاهان می باشد كه به عنوان دارو و یا بخشی از دارو مورد استفاده قرار میگیرد. اسانس، مخلوطی از تركیبات لیپوفیل و تركیبات فرار است كه غالباً شامل مونو و سسكوئیترینها، فنلها و فنیلاترها میباشند و توسط تقطیر با بخار و جداسازی روغن غیرمحلول در آب از فاز آبی به دست میآیند. این فاز با روغنهای چرب غیرفرار از جمله تری گلیسریدها متفاوت است. خواص پزشكی اسانس گیاهان مختلف در مطالعات گوناگون گزارش شده است (23).
1-2-1 بیوشیمی منوترپنها
منوترپنها تركیبات رژیمی غیرمغذی موجود در اسانس گیاهان مختلف میباشند. این تركیبات غالباً مسئول بو و عطر[2] بسیاری از گیاهان میباشند. این ایزوپرنوئیدهای 10 كربنه از مسیر موالونات در گیاهان ساخته شده و توسط pestanداران، قارچ ها و دیگر موجودات سنتز نمیشوند (6).
1-2-2-فعالیت ضدسرطانی مونوترپنها
مقداری از مونوترپنهای رژیمی دارای فعالیت ضدتوموری هستند. بطوریكه نه تنها از تشكیل و یا پیشرفت تومورهای سرطانی جلوگیری میكنند، بلكه تومورهای بدخیم موجود را نیز كاهش میدهند. لیمونن یكی از مونوترپن های موجود در اسانس گیاهان است كه فعالیت ضد سرطانی آن بر علیه بسیاری از انواع سرطان ها شناخته شده است. لیمونن باعث جلوگیری از رشد نئوپلاسمهای خود به خودی در موشهایی كه دوز 1200 میلی گرم به ازای كیلوگرم وزن بدن لیمونن رژیمی را به صورت خوراكی دریافت كردهاند میشود. همچنین لیمونن رژیمی باعث كاهش وقوع لیمفوماهای خود به خودی در موشهای میشود . استفاده خوراكی از لیمونن خالص یا به عنوان روغن پوست پرتقال (لیمونن 95%) در جوندگان، باعث جلوگیری از رشد تومورهای القاء شده pestan، پوست، كبد، ریه و قسمت ابتدایی معده میگردد [4]. Kawamori در سال 1996 گزارش كرد كه رشد ACF (Aberrant crypt foci) القاء شده توسط آزوكسی متان در كولون
/%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%aa%d8%a7%d8%ab%db%8c%d8%b1%d8%a7%d8%aa-%d9%be%db%8c%d8%b4%da%af%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86%d9%87-%d8%b6%d8%af-%d8%b3%d8%b1%d8%b7%d8%a7%d9%86/
رتهایی كه 5/0% لیمونن را در آب نوشیدنی مصرف كردهاند، كاهش مییابد . استفاده از كاروون[3] قبل از القاء تومور توسط كارسینوژن، نیز از رشد تومورهای معده و ریه جلوگیری میكند(36). به علاوه، كاروئول[4] و منتول[5] به صورت 1% كل رژیم غذایی از رشد تومورهای القاء شده توسط DMBA[6] در pestan رت در مراحل اولیه جلوگیری میكنند (5). استفاده از ژرانیئول[7] (یک مونوترپن حلقوی رژیمی) قبل و بعد از پیوند[8] سلولهای توموری در ردههای سلولی ملانوما، هپاتوما و لوسمیای رتها (در in vitro) خاصیت ضد سرطانی دارد . به علاوه، پریلیل الكل[9]، در فاز ارتقاء[10] سرطان كبد القاء شده توسط كارسینوژن در رت، اثرات ضد سرطانی دارد ..
1-2-3-مكانیسم عمل مونوترپنها در جلوگیری از سرطان
ترکیباتی که دارای خاصیت ضد سرطانی هستند از نظر مکانیسم عمل به دو دسته تقسیم
میشوند: ترکیباتی که در دستة بلوكهكنندة سرطان[11] و یا دسته متوقفكنندة فعالیت[12] جای می گیرند. دستة اول در طول فاز شروع[13] مراحل سرطانزایی دخالت كرده و با واكنشهای مختلفی از جمله تغییر متابولیسم كارسینوژن و تبدیل آن به فرمی که كمتر سمی است، مانع میانكنش كارسینوژنهای شیمیایی با DNA میشوند. از سوی دیگر، دستة دوم در طول فاز ارتقاء از مراحل سرطانزایی عمل كرده و مانع رشد سلولهای سرطانی میشوند.
اثرات ضد سرطانی بلوكهكننده لیمونن و دیگر مونوترپنها در طول فاز شروع سرطان pestan، از طرق القاء آنزیمهای متابولیزهكننده فاز I و II كارسینوژنها و سمزدایی آنها میباشد (6). دزهای ضدسرطانی لیمونن باعث القاء سیتوكروم P450 توتال، و ایزوآنزیمهای CYP2B1 و CYP2C میشوند .. لیمونن و سربررول[14] باعث القاء آنزیم اپوكسی هیدراتاز نیز میشوند . مطالعهای نشان داده است كه متابولیسم DMBA در رتهایی كه لیمونن و سربررول دریافت كردهاند، افزایش یافته و DMBA بیشتری از ادرار دفع میشود. این امر احتمالاً به دلیل القاء آنزیمهای گلوتاتیون S ـ ترانسفراز و UDP ـ گلوكورونیل ترانسفراز توسط منوترپنهای مذكور میباشد. در این مطالعه نشان داده شده است كه اتصال DMBA-DNA در اثر مصرف مونوترپنها كاهش یافته است .
اثرات ضدسرطانی متوقفكننده مونوترپنها در طول فاز پیشرفت مراحل سرطانزایی در سرطان pestan و كبد ممكن است به دلیل جلوگیری از تكثیر سلولهای توموری، تسریع در مرگ سلولها و یا القاء تمایز سلولهای توموری باشد .. فعالیت ضدسرطانی پریلیل الكل در طول فاز پیشرفت مراحل سرطانزایی كبد با افزایش قابل توجهی در مرگ سلولهای توموری توسط آپوپتوز میباشد . بسیاری از مونوترپنها از جمله لیمونن، پریلیل الكل و متابولیتهای سرمی فعالشان، مانع ایزوپرنیلاسیون پروتئینها میشوند. پروتئینهای پرنیله شده شناخته شده pestanداران شامل پروتئینهای كوچك متصلشونده به GTP وابسته به Ras [15] پروتئینهای هتروتریمر و لامینهای هستهای میباشند. پرنیلاسیون Ras آن را قادر میسازد تا با غشای پلاسمایی ارتباط برقرار كند كه این ارتباط برای فعالیت انكوژنی Ras لازم میباشد. بسیاری از پروتئینهای پرنیله، رشد و یا ترادیسی[16] سلولی را تنظیم میكنند و تأثیر مونوترپنها بر روی پرنیلاسیون یک و یا تعدادی از این پروتئینها فعالیت ضد توموری آنها را توجیه میكند. اگرچه مطالعات نشان دادهاند كه پروتئین Ras تنها آنكوژن متأثر از منوترپنها نمیباشد و پرنیلاسیون بسیاری از پروتئینها غیر از Ras از جمله پروتئینهای پرنیله TC21، Rho و تیروزین فسفاتازهای PRL-1/PTPCAAX نیز در بسیاری از رده های سلولی تحت تاثیر قرار می گیرد ..
به طور خلاصه، انواع مختلفی از مونوترپنهای رژیمی در پیشگیری و یا درمان سرطان مؤثر هستند. مونوترپنها دارای خصوصیات ایدهآل یک عامل ضدسرطانی از جمله فعالیت ضدتوموری، دسترسی آسان، قیمت پایین، زیست دسترسی خوراكی و مسمومیت پایین بوده و بدین ترتیب آنها را به عنوان عوامل ضدسرطانی خوب و ایدهآل معرفی میكند (6). مطالعهای در سال 2006 نشان داده است كه اسانس برخی از گیاهان دارویی از رشد و تمایز سلولهای اریترولوكمیا K562 انسانی جلوگیری میكنند . مصرف خوراكی BNF[17] در دوز ppm50 به مدت یک هفته در رتهای مدل سرطانی كولون القاء شده توسط DMH [18] (20 میلی گرم به ازای كیلوگرم وزن) باعث افزایش فعالیت CYP در كولون شده ولی روی سطح GSH و GST اثری نداشته است. در كبد CYP تغییری نداشته ولی GSH و GST افزایش یافتهاند .
مطالعهای نشان داده است كه كاروون و لیمونن و مشتقات آنها دارای اثرات ضدسرطانی در رده سلولی سرطان پروستات (LNCap cells) میباشند. این تركیبات از رشد سلولها جلوگیری کرده و موجب فعالسازی ERK و القاء P21 میشوند . مصرف خوراكی سیاه دانه[19] (200 میلی گرم به ازای كیلوگرم وزن) به رتهای تیمار شده با DMH (20 میلی گرم به ازای كیلوگرم وزن) به مدت 14 هفته، باعث كاهش تعداد ACF در كولون رتها گردیده است. همچنین این گیاه دارو بدون اینكه هیچگونه اثرات جانبی به همراه داشته باشد، باعث كاهش رشد و تكثیر سلولهای سرطانی در این حیوانات می گردد .
تیمار رده سلولی گلیومای رت و انسان با bisabolol ـ α (یک الكل سزكوئی ترپن كه در اسانسهای روغنی طبیعی موجود است) پس از 24 ساعت باعث مرگ و میر سلولهای مذكور گردیده است. این مطالعه بیان میكند كه افزایش مرگ و میر این سلولها به دلیل شكست poly (ADP-ribose) polymerase و در نتیجه آپوپتوز سلولها میباشد. همچنین اتلاف پتانسیل بین غشایی میتوكندری و آزادسازی سیتوكروم C از میتوكندری نشان می دهد كه در این سلولهای گلیوما، آپوپتوز از یک مسیر داخلی اتفاق افتاده است. تركیبات اسانس ریشه گیاه yerba mansa (یک گیاه در آمریكای شمالی) در غلظتهای مختلف باعث كاهش رشد و تكثیر رده سلولی Hela و AN3CA در in vitro گردیده است .غلظت 20 و 30 میلی گرم در هر میلی لیتر از Cymbopogon flexuosus و تركیب شیمیایی سزكوئی ترپن ایزواینترمدئول باعث مهار تكثیر رده سلولی لوكمیای انسانی (HL-60) میشود. با بررسی مسیرهای مختلف آپوپتوز و عوامل دخیل در این مسیر از جمله مسیرهای وابسته به میتوكندری، مشخص گردید كه این تركیبات باعث آپوپتوز سلولها از مسیر داخلی و خارجی میگردند. به علاوه این مواد باعث جابهجایی Bax و كاهش بیان NF-kB میگردند .
تزریق اسانس سیاه دانه در دوز 50 و 30 به جایگاه توموری القاء شده توسط P815cells در موشها باعث مهار رشد و نمو تومور گردیده است. همچنین در این مطالعه، گسترش متاستاز كبدی كاهش پیدا كرده و طول عمر موشها افزایش داشته است (1). ژرانیول در دز mM 150 باعث كاهش شدید بیان ژن تیمیدیلات سنتاز و تیمیدین كیناز در سلولهای سرطانی كولون SW620 و CaCo-2 و در نهایت توقف رشد آنها میشود. بررسی in vitro در این مطالعه نیز نشان داده است كه ژرانیئول باعث كاهش مقاومت سلولهای سرطانی موش القاء شده توسط TC-118 cells به داروی 5ـ فلوئورواوراسیل و افزایش مهار رشد تومور توسط این دارو میگردد. این تركیب همچنین طول عمر حیوانات را افزایش میدهد . اسانس گیاه Zanthoxylum schinifolium وابسته به دز با افزایش تولید Ros، باعث افزایش آپوپتوز در رده سلولی هپاتومای انسانی HepG2 میگردد.
اسانس گیاه Sandalwood باعث كاهش تعداد پاپیلوماهای پوستی القاء شده توسط TPA در موش میشود. این ماده همچنین باعث كاهش فعالیت آنزیم اورنیتین دكربوكسیلاز در این حیوانات میگردد (9). تیمار موشهای C57BL/6 با مونوترپنهایی نظیر لیمونن (mol/kg b.w μ100) و perillic acid (mol/kg b.w μ50) باعث كاهش قابل ملاحظهای در تعداد تومورهای متاستاتیک ریه القاء شده توسط سلولهای ملانومای B16F-10 میگردد. این نتایج با كاهش پارامترهای بیوشیمیایی نظیر سیالیک اسید سرم، هیدروكسی پرولین کلاژن ریه و اورونیک اسید در گروههای تیمار، مطابقت دارد.
تیمار رده سلولی ملانوما با Terpinen-4-ol در غلظتهای 005/0 و 003/0 درصد مانع رشد این سلولها گردیده است. نتایج تحقیق فوق نشان می دهند كه نشان میدهند كه Terpinen-4-ol باعث القاء مسیرهای وابسته به caspase آپوپتوز سلولهای ملانوما میگردد .
[1] Essential oils
[2] Fragrance
[3] Carvone
[4] Carveol
[5] Menthol
[6] 7-12-dimethyl benz [a] anthracene
[7] Geraniol
[8] Transplantation
[9] Perillyl alcohol
[10] Promotion phase
[11] Cancer blocking
[12] Suppressing activity
[13] Initiation phase
[14] Sorbrerol
[15] Ras-related small GTP-binding proteins G
[16] Transformation
[17] Beta-naphthoflavone
[18] Dimethylhydrazine
[19] Nigella sativa
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)