وبلاگ

:

واقعیت این است که بحث کنترل جمعیت قبل از انقلاب هم در ایران وجود داشته ولی این امر همواره با مخالفت فقهای شیعه روبرو شده است. لذا بعد از انقلاب هم مقامات عالی نظام در مخالفت با رژیم گذشته، هم­چنان بر افزایش جمعیت تأکید می­کردند. اما هنگامی که در اواخر دهۀ شصت، کارشناسان نسبت به انفجار جمعیت هشدار دادند، سیاست­گذاران و فقها نیز نسبت به کنترل جمعیت واکنش نشان داده و سیاست کاهش و کنترل را در پیش گرفتند و این سیاست قریب به سه دهه منجر به محدودیت و کنترل جمعیت در ایران شد و اگر این سیاست هم­چنان ادامه پیدا کند، در آینده­ای نه­چندان دور کشور ما نیز دچار کاهش و پیری جمعیت و در نتیجه منجر به رکود و عدم پویایی و عدم اقتدار ملی خواهد شد.

 

رهبر انقلاب در سیاست­های جمعیتی که در سال­های اخیرابلاغ کردند، مواردی را مطرح نموده که کشور از این چالش جمعیتی خارج شود و پویندگی و بالندگی جمعیت را مدنظر قرار دادند واقعیت این است که سیاست­هایی که در سه دهۀ اخیر در پیش گرفتیم، باعث این اتفاق شد و کنترل جمعیت روند خطرناکی پیدا کرد که در حال حاضر با مشکل مواجه شده­ایم.

 

فرهنگ کم­فرزندی و تک­فرزندی، آفت کنترل جمعیت است و اما این­که چه کارهایی باید بکنیم که جوانانمان را به این راه ترغیب کنیم. جوانان ما با وجود تحصیلات، کار ندارند و همین مشکلات باعث می­ شود که به ازدواج فکر نکنند. مسائل اقتصادی دسته به دست هم می­دهد که جمعیت رو به کاهش رود. همۀ دنیا روی مسئلۀ جمعیت حساس هستند و یک کشور در دنیا با کثرث جمعیت آن دیده می­ شود. باید تلاش کنیم تا موضوع افزایش جمعیت تبدیل به فرهنگ شود و تلاش شود که شیوۀ نادرست تک­­فرزندی به فرهنگی تبدیل شود که هر خانواده با توجه به مقدورات و شرایطش، صاحب فرزند شود و فقط به تک­فرزندی فکر نکند. این هدف نیازمند فرهنگ­سازی وسیعی است که تحدید جمعیتی فعلی را خنثی کند.

 

ما در گذشته تفکر دینی داشتیم که پدر و مادرهایمان معتقد بودند خدا روزی­رسان است و خدا روزی بنده­اش را می­دهد. در دهه­های چهل و پنجاه، مردم ما دغدغۀ فعلی را نداشتند و هر خانواده هفت هشت فرزند داشت. هر چه به­سمت ماشینی­شدن پیش رفتیم جمعیت خانواده­ها کم­تر و کم­تر شد. به دلیل مسائل اقتصادی، معیشتی و رفاهی خانواده­ها کم­تر به فکر فرزند بیشتر داشتن می­افتند و جنبه­ های اقتصادی پررنگ شده و جنبه­ های اعتقادی در مورد روزی­رسانی خداوند کم­رنگ­تر شده است.

 

باید برای رسیدگی به وضعیت جمعیت، همه با هم آستین بالا زنیم چون این مسئله هم امنیت جامعه را تضمین می­ کند و هم بحث اقتدار. مقام معظم رهبری در بیانات ارزشمند خود مسئلۀ فرزندآوری را، امری جدی شمرده­اند و آن را از مجاهدت­ها و وظایف خطیر زنان جامعه

 دانسته ­اند و بارهای روی این مسئلۀ حیاتی و بحث افزایش جمعیت تأکید کرده ­اند. بنابراین اگر نگاه ما به مسئلۀ جمعیت جدی نباشد مطمئناً در دو دهۀ آینده کشور ما هم مانند اروپایی­ها باید برای تولید نسل به مهاجرپذیری روی بیاورد و به سونامی پیری نسل دچار خواهد شد که این هم مشکلات خاص خود را دارا می­باشد.

 

بنابراین با توجه به هشدارهای رهبر عظیم­الشأن انقلاب، به­منظور جلوگیری از پیری جمعیت و کاهش نیروی انسانی جوان، خلاق و پویا باید تمهیداتی اندیشید تا برنامۀ تنظیم خانواده را اصلاح کرد.

 

موضوع بحث در این پایان نامه نظر اسلام و فقهای امامیه در خصوص کنترل جمعیت می­باشد، با فرض بر این­که فرزندآوری یک ثروت روحی و روانی برای پدر و مادر و جامعه می­باشد.

 

بیان مسئله

 

ما در این تحقیق برانیم که زمینه ­های فقهی فرزندآوری در اسلام را بررسی کنیم. فرهنگ کم­فرزندی یا تک­فرزندی باید تغییر کند وتبدیل به فرهنگی شود که هر خانواده با توجه به شرایط اقتصادی ورفاهی که دارد فقط به تک­فرزندی فکر نکند این هدف نیازمند فرهنگ­سازی وسیعی است، که تهدید جمعیتی فعلی را خنثی کند.

 

برخی کوشیده­اندبه نام ادله برون­دینی یا درون­دینی، به ضرورت كنترل جمعیت در همه‌ شرایط حكم نمایند؛  این در حالی است که منابع دینی، اعم از منابع دین مسیحیت، یهودیت و اسلام انسان­ها را به ازدیاد نسل و كثرت جمعیت تشویق می‌كنند.

 

در این نوشتار درصدد آن هستیم تا دیدگاه متفكران مسلمان را بررسی كرده و حقیقت امر در خصوص كنترل یا عدم كنترل جمعیت را از درون منابع دین اسلام كشف كنیم. طبیعتاً در بین آیات قرآن و روایات نیز به دو دسته دلیل گوناگون برخورد می‌كنیم. دسته‌ای از آیات و روایات كه مشوّق كنترل جمعیّت و كم بودن زاد و ولد هستند و دسته‌ای دیگر كه به زاد و ولد بیشتر تشویق نموده و با كنترل جمعیّت مخالف هستند. در ادامه این نوشتار با جمع این دو گروه از آیات و روایات و دیدگاه فقهای شیعه دراین خصوص را بررسی خواهیم كرد.

 

سؤالات تحقیق:

 

• مبانی فقهی و نظری کنترل جمعیت در اسلام چیست؟

 

• مبانی نظری و فقهی افزایش جمعیت در اسلام چیست؟

 

• جایگاه فرزندآوری در اسلام و فقه امامیه کجاست؟

 

فرضیات تحقیق:

 

• مبانی فقهی و نظری کنترل جمعیت، در فقهای شیعه برداشت عده­ای از فقها از پاره­ای از آیات و استناد به بعضی روایات می­باشد.

 

• فقهای شیعه در زمینه افزایش جمعیت همواره نظر مساعد داشته اند و این برداشت مبتنی به پاره­ای از آیات و روایت­هایی از پیامبر و ائمۀ معصومین می­باشد.

 

• یکی از اهداف افزایش جمعیت در دیدگاه فقها و متفکران اسلامی و شیعی، بزرگ شدن امت اسلامی بوده؛ که در حال حاضر از آن به رابطه ازدیاد جمعیت و اقتدار ملی یاد می­ کنند. افزایش جمعیت همراه با کیفیت و پرورش فرزندانی پاک و صالح مایۀ افتخار، بالندگی و پویایی جامعۀ اسلامی می­باشد.

 

اهداف و ضرورت­های انجام تحقیق:

 

هدف از نگارش این پایان نامه بررسی این موضوع است که در فقه شیعه در خصوص افزایش جمعیت چه مطالب و توصیه­هایی شده، به عبارت دیگر دیدگاه فقها در این بحث چه بوده است و جایگاه فرزند و فرزندآوری در اسلام و فقه شیعه چه جایگاهی است و کلیۀ ادلۀ دینی و فقهی و موافقان کنترل جمعیت در این پایان نامه مورد بررسی و تحقیق قرار می­گیرد.